Bakanlar Kurulu Kararı T/S: 14.05.1930/9331, Resmi Gazete T/S: 02.07.1930/1536
Madde 1– Tapu defterlerinde muukayyet olan bir gayrimenkulün gayriresmi surette satım, bağışlama, taksim, tırampa ve emsali muamelelerle aharın mülkiyetine geçtiği ve Kanunu Medeninin mer’iyeti tarihine kadar müsakkaf ve bu hükümde bulunan bağ ve bahçe veyahut arsaların 15 diğer arazinin 10 sene malik sıfatiyle nizasız ve hüsnü niyetle tasarruf altında bulundurulduğu herhangi bir tasarruf muamelesi esnasında bir resmi makam veya ihtiyar heyetlerince ihbar edilir veyahut zilyet tarafından bu yolda bir beyan vaki olursa tapu idarelerince evvelemirde aşağıda gösterildiği veçhile keyfiyet tetkik ve tahkik olunur.
A- Elde temellük sebeplerini natık olarak aşağıda yazılı ispat vesikalarından biri mevcut olupta ibraz olunmuş ise bunlar tetkik olunacaktır .
1- Senedi adi.
2- Zilyet lehine kat’iyet iktisap etmiş olupta müruru zamandan dolayı icra vasıtasiyle tenfizi mümkün olmıyan ilam .
3- Tescili icra edilmemiş teffiz vesikası.
4- Musaddak irade suretleriyle fermanlar.
5- Kaydı mevcut olmayıpta mührü maruf bulunan mütevelli, sipahi, mültezim temessük veya senedi,
6- Kayıtları bulunamıyan tapu ve mülga Hazinei Hassa senedi veya muvakkat tasarruf ilmühaberi,
7- Musaddak ve gayrimusaddak tapu yoklama esas defterlerinden çıkarılmış kayıt suretleri,
8- Mülkname, muhasebatı atika kalemi kaydı,
9- Mubayaa, istihkam ve ihbar hüccetleri,
10- Evkaf idarelerinden henüz devredilmemiş olan bir tasarruf kaydı,
B- Mevzubahis mahallin vergice hangi tarihte ne suretle kimin namına mukayyet bulunduğu ve vergisi ne vakittenberi kimin tarafından verilmekte olduğu varidat idarelerinden sorulacaktır.
C- Mevzubahis mahalle zilyet tarafından ne vakittenberi tasarruf olunduğu ve bu müddet zarfında salahiyettar merciler nezdinde niza sepkedip etmediği tahkik olunacaktır.
Madde 2- (Değişik madde: 30.06.1932/13041) Bu tahkikat ve tetkikat neticesinde 1515 numaralı kanunun birinci maddesi mucibince (Malik sıfatiyle nizasız ve hüsnü niyetle müsakkaf ve emsalinde 15 ve diğer arazide 10 sene tasarruf) şartı tahakkuk etmez veya mübrez vesaikın diğer vesaik ile hilafı veya hükümsüzlüğü sabit olursa başkaca bir muameleye hacet kalmaksızın talebi vakı reddolunur. İşbu ret keyfiyeti alakadarlar tarafından vukubulacak müracaat üzerine 6 ncı maddede yazılı komisyonlar tarafından tetkik olunur.
Madde 3– Tapuda mukayyet ve gayrın lehine İşbu Nizamnamede muharrer iktisap şeraitine maruz olan gayrimenkul mahcuz veya merhun olduğu takdirde hacız veya rehin kaydi alakadarlarının rızasiyle veya mahkeme karariyle ref ve terkin olununcaya kadar zilyed namına tescil edilemez. Şu kadar ki altıncı maddedeki komisyon karariyle kaydına bir şerh verilir .
Madde 4– Birinci maddede yapılmasına lüzum gösterilen tetkikat ve tahkikat zilyedin iddiasını teyit ettiği takdirde keyfiyet eğer mahallinde mevcut ve ikametgahı malum ise kayıt sahibine veya veresesine veyahut veli ve vasilerine resmen tebliğ edilecek ve itirazlarını hazırlıyarak keşif mahallinde bulunmağa davet olunacaktır.Bundan maada keyfiyet, en az on gün evvel gün ve saati tasrih edilerek tahkikat icra kılınacağı mahallin mütat ve münasip vasaiti ile ilan ve işbu ilanda gayrimenkulün mevki ve evsafı ve zilyedin iddiaları izah edilecektir. Muayyen gün ve saatte mahallinde bulunacak tapu memuru tarafından alakadarlarla kararsız ehlivukuf ve malümattan keyfiyet istizah olunarak netayici rapor şeklinde tanzim ve tesbit ile imza edilecektir. Kayıt ile alakası olan kimselerin davete icabet etmemesi, tahkikatın cereyanına mani değildir. Kayıt sahip veya varislerinin şahsiyetleri mahallince malüm olmadığı ve yahut ikametgahları bilinmediği takdirde ayrıca ihbara lüzum olmayıp yalnız yapılacak ilan bu alakadarlara şahsen tabliğ mahiyetinde olacaktır. Bu bapta Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 144 üncü maddesi mucibince muamele yapılması lazımdır.
Madde 5– (Değişik madde: 30.06.1932/13041) Tapu memuru ilk tetkikatı ifa ve icabı halinde mahallen tahkikat icra eyledikten sonra keyfiyet karara raptolunmak üzere evrakı müteallikasını gayrimenkul kazada ise kaza ve vilayet merkezinde ise vilayet tapu komisyonuna tevdi eder.
Madde 6- (Değişik madde: 30.06.1932/13041) Tapu komisyonları vilayet defterdarı, tapu müdürü ve başkatibinden ve vilayet idare heyetinin tayin edeceği bir zattan ve merkez tapu memurundan teşekkül eder. Komisyonun içtimaında defterdar bulunmadığı zamanlarda tapu müdürü riyaset eder ve defterdarın göndereceği maliye memurlarından bir zatta komisyonda aza sıfatıyla bulunur. Komisyonda kararlar ekseriyetle verilir. Tesavii ara vukuunda reisin bulunduğu tarafın reyi tercih olunur. Kaza tapu komisyonları kaymakamın riyaseti altında malmüdürü ile tapu memurundan teşekkül eder.
Madde 7– Komisyonlarca evrakın vürudundan itibaren nihayet on beş gün zarfında bir karar verilmesi mecburidir. Esbabı mania dolayısiyle bu müddet zarfında karara rapt olunmazsa kararda bu teehhür sebepleri de gösterilmelidir.
Madde 8– Komisyonlar kaza ve nahiya tapu memurları tarafından gönderilecek veyahut vilayet tapu idarelerinden tevdi olunacak evrak üzerinde tetkikatını yaparken bilhassa 1515 numaralı kanunun birinci maddesinde izah olunan şartların temamen mevcudiyetini nazarı itibare almakla beraber aşağıdaki hususata da dikkat edeceklerdir.
A- Gayrimenkulün Kanunu Medeninin mer’iyetinden mukaddem nevine göre en az on beş veya on sene evvel kayıt sahibinin mülkiyetinden gayriresmi satış veya mümasil bir iktisap sebebiyle çıkmış olması,
B- Zilyedin Kanunu Medeninin mer’iyeti tarihine kadar malik sıfatiyle ve kanuni niza olmaksızın ve hüsnü niyetle müsakkaf ve bu hükümde bulunan bağ ve bahçe veyahut arsalarda on beş ve arazide on sene müddetle temellük etmiş bulunması.
C- Eğer zilyet gayrimenkulü kayıt sahibinden veya kanuni halefinden başka bir kimseden almış ise o kimse ile asıl kayıt sahipleri arasında hukuki irtibatın mevcudiyeti.
Madde 9- Tapuda mukayyet gayrimenkulün gayriresmi surette aharın mülkiyetine geçmiş olmasında zamanlarına göre kayıt sahibinin veya varislerinin ve yahut evli veya vasilerinin rıza ve muvafakatlerinin inzimam etmiş bulunması şarttır.Şu sebeple kaydın hak bahşettiği tasarrufa ehil kimselerin rızaları lahik olmaksızın ahar bir şahısdan alınan bir gayrimenkulde zilyedin kanunun tarifi dairesinde temellük müddetleri nisap haddine baliğ olsa bile hüsnü niyeti tahakkuk etmiyeceğinden bu kabil müracaatların hükmen halliiktiza eder. Ancak işbu üçüncü şahsın veya bu mahiyette teselsülen gelen diğer şahısların gayrimenkulü ellerinde bulundurdukları müddet ve kayıt sahiplerinin gayrimenkulün ellerinden çıktığı zamanda nazarı itibara alınarak ahkamı sabıka temlik hakkını bahşediyorsa ve yahut verese arasında haricen taksime müsteniden mal vereseden birisinin uhdesine geçmiş ise kayıt sahibinin bu kabil hukuki haleflerinin rızası makbul ve muteberdir.
Binaenaleyh bu vaziyette diğer şeraitte tahakkuk ettiği takdirde zilyet namına kayıt ve tescil olunur.
Madde 10– Namına tescilini talep eden son zilyedin tasarruf müddeti kendine tekaddüm eden zilyedlerin müddetlerine eklenmek suretiyle doluyorsa bunlar arasında tevarüs ve tedavül gibi hukuki alakadan mütevellit irtibatın mevcudiyeti lazımdır. Bu irtibatın mevcut olmaması zilyetler arasında münazaa hudusunu tazammun ettiğinden hükmen halli lazımdır.
Madde 11– (Değişik madde: 30.06.1932/13041) Kaza tapu komisyonunun verdiği karara tebliğ tarihinden itibaren bir ay zarfında itiraz vakı olursa vilayet tapu komisyonu keyfiyeti tetkik ve karara rapteder.
Vilayet komisyonunun gerek resen ve gerek itirazen verdiği kararlar katidir.
İtiraz olunmıyan kararlara ait tescil muameleleri müddetin inkizasından ve itirazen verilen kararlara ait tescil muameleleri de tebliğ edildikten sonra ifa olunur. Bu takdirde muterizlerin veya karara kanaat etmemiş olanların 1515 numaralı kanunun 1inci maddesinin ikinci fıkrası mucibince mahkemeye müracaat hakları bakidir.
Madde 12- Bir gayrimenkulün aralarında tedavüle istinat etmeksizin iki veya daha ziyade kimseler namına kaydolunduğu görülür ise keyfiyet tasrih edilmek suretiyle her iki kayda muvakat birer şerh verilmekle beraber iki ay zarfında mahkemeye müracaatla hakkı temellüklerini ispat eylemleri lüzumu alakadarlara tebliğ olunur. Bunlar kaydın birisi üzerinde muhafazasiyle diğerlerinin terkini hususununda aralarında uyuşurlarsa bu muvafakatnamelerine veya müracaatları halinde mahkeme kararına göre muktezası yapılır.Müddeti içinde alakadarlardan birinin mahkemeye müracaatı vuku bulmamış ise tapu idaresince kayıtlar üzerindeki tetkikata ve icap ettiği takdirde ihtiyar heyetlerinden ve ehli vukuftan yapacağı tahkikata müsteniden tapu mudür veya memuru temellük hakkının hangi tarafta olduğu hakkındaki noktai nazarını izah ederek keyfiyetin bir karara raptını mahkemeden re’sen talep eder.Bu baptaki kanunda mahkeme ve harç masrafları bidayeten tecil edilmiş olduğundan müracaat müzekkere ile olur. Kısmen veya temamen terkine dair lahik olacak hükümler alelüsul kat’iyet kesp ettikten sonra derhal infaz edilir.
Madde 13– Mukayyet bir gayrimenkul resmi bir şekilde aharin mülkiyetine geçmiş ve bu nama da kayıt tesis edilmiş iken muahharen ve yine evvelki kayıt sahibinden intikal etmek suretiyle ikinci bir kaydın daha yütüldüğü görülür ise yalnız intikalen teşkil edilmiş olan muahhar kayda keyfiyet şerh, olunarak bunun iptaline karar verilmesi re’sen mahkemeden talep olunur.
Madde 14- Mükerrer iki kayıttan birisinin terkini hakkında mahakimden sadır olup müruruzaman sebebiyle icra dairesince tenfizi mümkün bulunmıyan bir ilam zilyet lehine tescili natık bulunsa dahi diğer kayıt sahibinin ademi muvafakati halinde bu bapta 1515 numaralı kanunun ikinci maddesi mucibince muamele olunur.
Madde 15– Yekdiğerine tedahül eden emlak ve arazi hudut ihtilafları birriza halledilmediği takdirde kemakan hükmen hal olunur.
Ek Madde- (Değişik madde: 30.06.1932/13041) Sahipleri olduğu halde tapu siciline geçmemiş olan gayrimenkul malların tescilinde de bu nizamnamenin 6 ncı ve 11 inci maddeleri ahkamı tatbik olunur.
Madde 16– Şurayı Devletçe görülmüş olan İşbu Nizamname neşri tarihinden muteberdir.
Madde 17- İşbu Nizamnamenin icrasına Maliye Vekili ile Adliye ve Dahiliye Vekilleri memurdur.
Bir Cevap Yazın