HAVZA YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI, UYGULANMASI VE TAKİBİ YÖNETMELİĞİ

HAVZA YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI, UYGULANMASI VE TAKİBİ YÖNETMELİĞİ (Değişik Yönetmelik başlığı: 28.10.2017/30224)^[1]

Kaynak	Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Resmi Gazete T/S	17.10.2012/28444

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (Değişik madde: 28.10.2017/30224)^[2] (1) Bu Yönetmeliğin amacı; yerüstü ve yeraltı su kütlelerinin, bütüncül bir yaklaşımla havza bazında, fizikokimyasal, kimyasal ve ekolojik kalite bileşenleri ile miktar açısından iyi su durumunda olanlarının mevcut haliyle korunması, bozulmuş olanlarının iyi su durumuna getirilmesi ve ihtiyaç önceliklerine uygun şekilde tahsisi yapılarak sürdürülebilir kullanımının sağlanması, ulusal su planı ve havza ölçekli yönetim planlarının hazırlanması, uygulanması ve takibinin yapılması ile ilgili usûl ve esasların düzenlenmesidir.

Kapsam

Madde 2- (1) Bu Yönetmelik, denizler hariç, kıyı suları dahil olmak üzere yüzeysel ve yeraltı su kaynaklarının yer aldığı havzaların korunması ve yönetim planlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.

Dayanak

Madde 3- (Değişik madde: 11.01.2019/30652)^[3] (1) Bu Yönetmelik, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 410 uncu maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile 421 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (g) ve (ı) bentlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (Değişik madde: 28.10.2017/30224)^[4] (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Alt havza: Havzanın sularını denize boşaltan nehre bağlı yan kolların veya akarsuyu besleyen göller veya gölleri besleyen yan kolların veya havza içerisinde yer alan müstakilen ve doğrudan deniz ve göle dökülen akarsu kütlelerinin su toplama alanını,

 b) Atıksu: Evsel, endüstriyel, zirai ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş sular ile maden ocakları ve cevher hazırlama tesislerinden kaynaklanan sular ve yapılaşmış kaplamalı ve kaplamasız şehir bölgelerinden cadde, otopark ve benzeri alanlardan yağışların yüzey veya yüzeyaltı akışa dönüşmesi sonucunda gelen suları,

c) (Değişik bent: 11.01.2019/30652)^[5] Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,

ç) Belirli kirleticiler: Su kütlesine, kalitesini olumsuz yönde etkileyebilecek miktarda deşarj edilen ve yerüstü su kütlesinin iyi ekolojik duruma ulaşması için çevresel kalite standardı belirlenmiş olan madde veya madde gruplarını,

d) Bütüncül yaklaşım: Havza ve alt havzalardaki yerüstü ve yeraltı su kaynaklarının kalite ve miktar durumlarının korunması ve iyileştirilmesi maksadıyla noktasal, yayılı ve hidromorfolojik bütün baskılara karşı alınacak tedbirlerin sosyo-ekonomik bileşenler de dahil olmak üzere, çok yönlü ve etkileşimli bir şekilde değerlendirilmesi ve yönetimini,

e) Büyük ölçüde değiştirilmiş su kütlesi: İnsan faaliyetlerinin yol açtığı fiziksel değişikliklerin bir sonucu olarak özellik bakımından önemli ölçüde değişmiş yerüstü su kütlesini,

f) Çevresel hedef: Bir su kütlesindeki sucul canlıların en yüksek mertebede korunması için kimyasal ve ekolojik durum ile miktar açısından ulaşabileceği en iyi su durumunu,

g) Çevresel kalite standardı: Belli bir kirleticinin ya da kirletici gruplarının suda, dip çökeltisinde veya biyotada insan sağlığı ve çevreyi korumak için aşmaması gereken konsantrasyonları,

ğ) Çevresel su ihtiyacı: Suya bağımlı karasal ve sucul ekosistemlerin devamlılığını sağlamak için gereken asgari su miktarı ve kalitesini,

h) Deşarj: Arıtılmış olsun veya olmasın evsel, kentsel, sanayi ve enerji kaynaklı atıksular ile sulamadan dönen suların doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama boşaltılmasını,

ı) Deşarj limit değeri: Atıksu deşarjında izin verilen maksimum kirletici miktarı ve/veya konsantrasyonu,

i) Ekolojik durum: Yerüstü sularına bağımlı su ekosistemleri unsurlarının ve işleyişinin kalitesini,

j) Ekosistem: Belli bir alanda bulunan canlılar ile bu canlıların etkileşim içerisinde bulunduğu fiziksel çevreyi,

k) Geçiş suları: Nehir ağızları civarındaki, kıyı sularına yakın olmaları ancak aynı zamanda tatlı su akıntılarından önemli ölçüde etkilenmeleri neticesinde kısmen tuzlu olma özelliğine sahip yerüstü su kütlelerini,

l) Göl: Durgun haldeki kıta içi yerüstü su kütlesini,

m) Havza: Nehir havzalarında su ayrım çizgisinden denize aktığı noktaya, kapalı havzalarda ise suyun toplandığı nihai noktaya kadar suyun toplanma alanını,

n) Havza bölgesi: Bir veya daha fazla havzanın ilgili yeraltı ve yerüstü suları ile birlikte oluşturduğu alanı,

o) Havza ölçekli yönetim planları: Havza koruma eylem, havza su tahsis, havza yönetim, havza taşkın yönetim, havza kuraklık yönetim gibi havza ölçeğinde suyla alakalı yapılan bütün planları,

ö) Havza su tahsis planı: Bir veya birden çok havzadaki su kaynaklarının içme ve kullanma,  çevresel su ihtiyacı, zirai sulama, enerji, sanayi, ticaret, turizm, taşıma, ulaşım, rekreasyon, projeye dayalı su ürünleri yetiştiriciliği, su ürünleri avcılığı ve diğer maksatların ihtiyaçlarına uygun olarak dağıtımını,

p) (Değişik bent: 11.01.2019/30652)^[6] Havza Yönetim Heyeti: Havza ölçekli yönetim planlarının uygulamalarının izlenmesi ve değerlendirilmesiyle ilgili çalışmaları havza ölçeğinde yürütmek amacıyla her bir havza için ayrı ayrı oluşturulan kurulu,

r) (Değişik bent: 11.01.2019/30652)^[7] Havza Yönetimi Merkez Kurulu: Havza Yönetim Heyetleri tarafından iletilen hususları görüşmek ve sonuca bağlamak, sonuca bağlanmayan hususları Su Yönetimi Koordinasyon Kuruluna iletmek, Su Yönetimi Koordinasyon Kurulunda alınan kararların havza ölçeğinde uygulanmasını sağlamak ve takibini yapmak üzere oluşturulan kurulu,”

s) Havza yönetim planı: Bir havzadaki su kaynaklarının ve canlı hayatının korunmasını, geliştirilmesini ve bozulmamasını sağlamak üzere, su kaynakları için sürdürülebilir bir koruma-kullanma dengesi gözetilerek katılımcı bir yaklaşımla havzanın tamamını esas alarak hazırlanan planı,

ş) Hidromorfoloji: Su kütlelerine yapılan müdahalelerin ekolojik durum üzerine yaptığı etkilerin belirlenmesi maksadıyla;  suyun miktarında, akışında ve niteliğinde, su yatağında, kıyı şeridinde, su taban yapısında ve su içi ile kıyı habitatlarında meydana gelen değişimleri izlemek için yapılan ölçümler ile ekolojik durumu saptamak için yapılan çalışmaları,

t) İçme suyu havza koruma planı: İçme suyu temin edilen veya edilmesi planlanan yerüstü veya yeraltı suyu havzalarının korunması, kirlenmesinin önlenmesi, kirlenmiş ise iyileştirilmesi ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması maksadıyla yapılan ve havzaya özel hükümleri tanımlayan planı,

u) (Değişik bent: 11.01.2019/30652)^[8] İl Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu: Havza ölçekli yönetim planları uygulamalarının izlenmesi ve değerlendirilmesiyle alakalı çalışmaları il ölçeğinde yürütmek maksadıyla her bir il için ayrı ayrı oluşturulan kurulu,

ü) İyi ekolojik durum: Bir su kütlesinde izlenen biyolojik ve destekleyici kalite unsurlarının, referans şartlardan az oranda sapma göstermesi durumunu,

v) İyi ekolojik potansiyel: Büyük ölçüde değiştirilmiş veya yapay su kütleleri için biyolojik, fizikokimyasal, genel kimyasal, belirli kirleticiler ve hidromorfolojik kalite unsurları açısından ulaşılabilecek iyi durumu,

y) İyi su durumu: Yerüstü suları için su kaynağının ekolojik durumunun ve kimyasal durumunun birlikte değerlendirilmesi sonucunda iyi kalite sınıfında olması halini; yeraltı suları için ise su kütlesinin miktar açısından yeterli ve kimyasal açıdan iyi olduğu durumu,

z) Katılımcı yaklaşım: Planlama sürecinde ilgili kamu kurum-kuruluşlarının, meslek odalarının, sivil toplum kuruluşlarının ve yerel halkın planlama sürecine katılımlarının sağlanmasını,

aa) Kıyı suları: Türkiye kıyılarının en dış uç noktalarından çizilen düz esas hattan itibaren deniz tarafına doğru bir deniz mili (1852 metre) mesafeye kadar uzanan suları ve bunların deniz tabanı ve altını,

bb) Kirlilik: İnsan sağlığına ve her türlü ekosisteme zarar verebilecek maddelerin veya ısının hava, su veya toprağa, doğrudan veya dolaylı olarak verilmesi sonucu ortaya çıkması durumunu,

cc) Korunan alan: Su kaynaklarında insani kullanım maksatlı su teminini sağlayan alanları; ekonomik ve ekolojik bakımdan önemli su canlısı türlerinin korunması için belirlenmiş alanları; yüzme suyu için tahsis edilen alanları; suya bağlı yaşayan, ulusal mevzuat ve uluslararası yükümlülüklere göre koruma altına alınması gereken özel tür veya türler ile bunların üreme veya yaşama alanlarını; besin maddelerine hassas ve nitrata hassas alanları,

çç) Kuraklık yönetim planı: Muhtemel kuraklık risklerinin olumsuz etkilerinin azaltılmasına ve kuraklık problemlerinin çözümüne yönelik olarak kuraklık öncesinde, esnasında ve sonrasında alınacak tedbirleri ihtiva eden yönetim planını,

dd) Münferit su tahsisi: Herhangi bir su kaynağından belirli bir kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilere verilen su kullanım iznini, 

ee) Öncelikli maddeler: 30/11/2012 tarihli ve 28483 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliğinin Ek-5’inin Tablo-5’i kapsamında yer alan kirleticileri,

ff) Paydaş: Havza ölçeğinde yönetim planlarından etkilenmesi muhtemel veya plana etki edebilecek gerçek ve tüzel kişileri,

gg) Peyzaj: Özellikleri, insan ve/veya doğal faktörlerin etkileşimi ve eylemi sonucunda insanlar tarafından algılandığı şekliyle oluşan alanı,

ğğ) Referans durum: Her bir su kütlesi tipi için tahrip edilmemiş durumu ve ekolojik kalite oranı ölçeğinde çok iyi su durumunu yansıtan şartları,

hh) Sektörel alt havza: Bir hidrolojik su havzasında, kullanım maksatlarına göre kullanımlar dikkate alınarak birleştirilen veya bölünen alt havzayı ve/veya bölgeleri,

ıı) Sıcak nokta: Havzadaki yerüstü ve yeraltı sularının kalitesi ve miktarı üzerinde olumsuz etkilerin hissedilmeye başlandığı ve havzada öncelikli olarak müdahale edilmesi gereken bölgeyi,

ii) Su durumu: Yerüstü suları için su kaynağının hem ekolojik, hem kimyasal, hem de miktar olarak; yeraltı suları için ise su kütlesinin hem miktar hem de kimyasal açıdan herhangi bir zamandaki özelliklerini,

jj) Su hizmetleri: İçme ve kullanma, sanayi,  çevresel su ihtiyacı, sulama ya da herhangi bir ekonomik faaliyet için yerüstü ve yeraltı sularından sağlanan su temini ve atıksu bertarafı gibi hizmetleri,

kk) Su kütlesi: Bir akarsuyun, nehir veya kanalın, gölün veya rezervuarın, geçiş suyu, kıyı suyu veya yeraltı suyunun bir kısmı veya tamamı olan ve benzer özellikler gösteren, yönetilebilir en küçük su birimini,

ll) Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu: 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2012/7 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile kurulan kurulu,

mm) Tamamlayıcı tedbir: Su kütlelerinde iyi su durumu hedefine ulaşılamaması durumunda, mer’i mevzuatta yer alan tedbirlere ilaveten alınması gereken tedbirleri,

nn) Taşkın yönetim planı: Taşkın tehlike haritalarına ve taşkın risk haritalarına dayanarak, taşkın riski altında olan alanlarda riskin yönetilmesi için uygun hedefleri ve bu hedeflere ulaşılması için alınması gereken tedbirleri içeren yönetim planını,

oo)  Tehlikeli maddeler: Su ve çevresi için önemli risk teşkil eden ve zehirlilik, kalıcılık ve biyolojik, kimyasal ve nükleer atık birikme özelliğinde olan madde veya madde gruplarını,

öö) Ulusal su planı: Ülke su kaynaklarının teknik, ekonomik, ekolojik ve sosyal ihtiyaçlara ve uluslararası yükümlülüklere en uygun şekilde yönetilmesini sağlayacak ulusal su politikasının ana unsurlarını ihtiva eden planı,

pp) Yapay su kütlesi: Daha önce doğal olarak mevcut olmayan ve insan faaliyeti sonucu ortaya çıkan  yerüstü su kütlesini,

rr) Yeraltı suyu:  Yeraltında doygun bölgede bulunan durgun veya hareket halindeki suları,

ss) Yeraltı suyu kütlesi: Bir akiferin tamamındaki, bir kısmındaki ya da birden çok akifer içerisindeki yeraltı sularının belirgin bir hacmini,

şş) Yerüstü suyu: Yeraltı suları haricindeki kaynak suyu, çay, dere, nehir, ırmak, tabii ve suni göller gibi bütün kıta içi sular ile geçiş ve kıyı sularını,

tt) Yerüstü suyu kütlesi: Her bir yerüstü suyunun tamamını ya da belirlenen bir parçasını,

uu) Yetkili idare: Kanunlarla kendisine yerüstü ve yeraltı su kütleleri ile alakalı görev ve yetki ihdas edilmiş kurum ve kuruluşları,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler (Değişik bölüm başlığı: 28.10.2017/30224)^[9]

İlke ve esaslar (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[10]

MADDE 5 – (1) Su kaynaklarının havza bazında kalite ve miktarının bütüncül yaklaşımla sürdürülebilir bir şekilde geliştirilmesi, iyileştirilmesi, korunması ve ihtiyaç önceliklerine uygun olarak kullanılmasının sağlanmasında;

a) Katılımcı yaklaşımın uygulanması,

b) Havzaların su potansiyelinin öncelikle havza içinde kullanılması,

c) Atıksu ve atıkların kaynağında azaltımı başta olmak üzere, geri kazanılması, kontrolü ve bertaraf edilmesi,

ç) Suya bağımlı karasal ve sucul ekosistemlerin korunması,

d) Su kaynaklarının, insan ve diğer canlı ihtiyaçlarına yönelik ekolojik, ekonomik ve sosyal ihtiyaçlara göre en uygun şekilde kullanılması, içme ve kullanma, çevresel su ihtiyacı, tarımsal sulama, su ürünleri istihsali, enerji üretimi ve sanayi suyu, ticaret, turizm, rekreasyon, taşıma, ulaşım ile sair su ihtiyaçlarının verilen sıralama önceliğine göre karşılanması,

e) Su ile ilgili bütün mevzuat, plan ve faaliyetlere karar verilmeden önce, insan ve diğer canlı ihtiyaçlarına yönelik ekolojik, sosyal ve ekonomik etkilerinin değerlendirilmesi,

f) Su kullanımlarında azami su verimi ve su tasarrufu sağlayacak tedbirlerin alınması,

g) Su kaynaklarının korunması ve kullanımında iklim değişikliğinin su kaynaklarına olumsuz etkilerinin havza ölçeğinde göz önüne alınması,

ğ) Havzalardaki su fiyatlarının, çevresel ve kaynak maliyetleri de dahil olmak üzere, su hizmetlerine ilişkin maliyetin karşılanmasını sağlayacak şekilde belirlenmesi,

h) Kullanan ve kirleten öder ilkeleri uyarınca, havzadaki bütün su kullanıcılarının su kaynakları üzerindeki baskılarıyla orantılı olarak su hizmetlerine ait maliyetlerin karşılanmasına katkıda bulunması,

ı) Havza ve alt havzalardaki her tür ve ölçekte planın ve stratejinin hazırlanmasında, güncellenmesinde ve uygulanmasında, ulusal su planı ve havza ölçekli yönetim planları ile uyumunun sağlanması,

i) Havza ölçekli yönetim planlarının hazırlanmasında, güncellenmesinde ve uygulanmasında birbirleriyle uyumlarının sağlanması,

j) Havza su tahsislerinin, havza su bütçesi ve havza önceliklerinin dikkate alınarak belirlenmesi,

k) Havza su tahsislerinde ve havzalar arası su aktarımında ekosistemin ihtiyacı olan asgari su miktarının korunması ve güvenceye alınması,

l) Su kaynaklarının kirlenmeye karşı korunması ve kirlenmiş olan su kaynaklarının kalitesinin iyileştirilerek çevresel hedeflere ulaşılması,

m) Yerüstü ve yeraltı sularının iyi su durumuna ulaştırılması ve bu durumun korunması,

esastır.

(2) Havzalardaki su kaynaklarının korunması, iyileştirilmesi, geliştirilmesi ve kullanılması ile ilgili her türlü iş ve işlemlerde ulusal su planı ve havza ölçekli yönetim planları esas alınır.

(3) Havzalardaki su kaynaklarının korunması, geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve verimli kullanımı için gerekli tedbirler, ilgili kurum ve kuruluşlarca alınır.

(4) Afet ve acil durumlar ile toplu nüfus hareketlerinde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından yeraltı suları Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün görüşü alınarak bedelsiz ve sınırsız olarak kullanılabilir. Yapılacak planlarda söz konusu durumlar dikkate alınarak Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının da görüşü alınır.

Havzaların korunması (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[11]

MADDE 6 – (1) Yetkili idareler havzalardaki su kaynaklarının miktar, kalite ve su ürünleri istihsalini de dikkate alarak ekolojik yönden korunması için havza yönetim planlarında yer alan tedbirleri almak ve/veya aldırmakla yükümlüdür.

(2) Havzalardaki su kaynaklarının kirlenmesine yol açan faaliyet sahipleri, kirlenmenin önlenmesi için gerekli tedbirleri ve öngörülen izinleri almakla yükümlüdürler.

(3) Havzalardaki su kaynaklarının her türlü kullanımı ve korunması ile ilgili mer’i mevzuat çerçevesinde yetkili kurum ve kuruluşlarca belirlenmiş veya belirlenecek olan korunan alanlar, yetkili kurum ve kuruluşlarca Su Yönetim Koordinasyon Kuruluna bildirilir.

(4) İçme ve kullanma suyu temin edilen veya edilmesi planlanan su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması için içme suyu havzalarında; havza koruma planları Bakanlık tarafından hazırlanır veya hazırlatılır.

(5) Havzalarda yapılacak fiziki müdahalelerde ve her türlü su kullanımında çevresel su ihtiyacının karşılanması için gerekli tedbirler yetkili idarelerce alınır. Havza bazında su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımını sağlamak maksadıyla gerekli tedbirler Bakanlığın koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte belirlenir.

(6) (Ek fıkra: 11.01.2019/30652)^[12] Havza ölçekli yönetim planlarının hazırlanması, uygulanması, uygulamalarının takibi sürecinde kurumlar arası koordinasyonun sağlanması maksadıyla; Havza Yönetimi Merkez Kurulu, Havza Yönetim Heyetleri ve İl Su Yönetimi Koordinasyon Kurulları teşkil edilir.

(7)^[13] Havzaların sürdürülebilir kullanımını sağlamak maksadıyla çevresel kalite standartları Bakanlıkça; çevresel kalite standartları esas alınarak atık suların alıcı ortam deşarj limit değerleri yetkili idare tarafından belirlenir ve deşarjların kontrolü sağlanır. Alıcı ortama zirai faaliyetlerden gelen kirlilikle ilgili gerekli tedbirler, çevresel kalite standardı esas alınarak yetkili idare tarafından alınır.

(8)^[14] Havzalardaki içme ve kullanma suyu ile sulama sistemlerindeki kaçak kullanım ve şebeke kayıplarının önlenmesi ile bu sistemlerin işletilmesi yetkili idareler ve kuruluşlarca sağlanır.

(9)^[15] Yerüstü ve yeraltı su kütlelerindeki su dengesinin bozulmaması için yeni su çekimlerine su bütçesi planlaması yapıldıktan sonra izin verilebilir.

(10)^[16] Su akışının, arıtılmış atık suda bakiye kalan kirlilik yükünün özümsenmesi için yetersiz olduğu su kaynaklarının havzalarında, havza yönetim planlarında su kaynaklarının durumu göz önünde bulundurularak yetkili idarelerce ilave tedbir ve kısıtlamalar getirilebilir.

(11)^[17] (Değişik fıkra: 11.01.2019/30652)^[18] Drenaj sularının kontrolü, izlenmesi, yeniden kullanılması ve drenaj sularının kalitesinin iyileştirilmesi ile ilgili tedbirler Bakanlıkça belirlenir.

(12)^[19] (Değişik fıkra: 11.01.2019/30652)^[20] Su kirliliği açısından hassas alanlar ve nitrata duyarlı hassas alanlar Bakanlık tarafından tespit edilir ve izlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM (Ek ibare: 28.10.2017/30224)^[21]

Ulusal Su Planının Hazırlanması, Onaylanması ve Güncellenmesi (Ek ibare: 28.10.2017/30224)^[22]

Ulusal su planının hazırlanması ve onaylanması (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[23]

MADDE 7 – (1) Bakanlık tarafından hazırlanacak Ulusal Su Planı, Su Yönetimi Koordinasyon Kurulunun onayı ile yürürlüğe girer.

Ulusal su planının güncellenmesi (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[24]

MADDE 8 – (1) Ulusal su planı Bakanlık tarafından altı yılda bir güncellenir. İhtiyaç duyulması halinde bu süre beklenmez.

(Mülga : 28.10.2017/30224)^[25]

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (Ek ibare: 28.10.2017/30224)^[26]

Havza Yönetiminde Katılımcı Yaklaşım ve Havza Yönetim Planlarının Hazırlanması, Yürürlüğe Girmesi, Uygulamaların Takibi ve Güncellenmesi

Havza yönetiminde katılımcı yaklaşım (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[27]

MADDE 9 – (1) Havza ölçekli yönetim planlarının hazırlanması, gözden geçirilmesi ve güncellenmesi sürecinde, ilgili kurum ve kuruluşların sürece aktif katılımı ve paydaşların bilgiye erişimi Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu, Havza Yönetimi Merkez Kurulu, Havza Yönetim Heyetleri ve İl Su Yönetimi Koordinasyon Kurulları vasıtasıyla sağlanır.

(2) Su kaynaklarının bütüncül havza yönetimi anlayışı çerçevesinde korunması için gereken tedbirlerin belirlenmesi, etkili bir su yönetimi için sektörler arası koordinasyonun sağlanması, işbirliğinin ve su yatırımlarının hızlandırılmasının sağlanması, ulusal ve uluslararası belgelerde yer alan hedeflerin gerçekleştirilmesi için strateji, plan ve politikaların geliştirilmesi, havza planlarında kamu kurum ve kuruluşlarınca yerine getirilmesi gereken hususların uygulanmasının değerlendirilmesi, üst düzeyde koordinasyonun ve işbirliğinin sağlanması Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu tarafından gerçekleştirilir.

(3) Havza Yönetim Heyetleri tarafından iletilen hususların görüşülmesi ve sonuca bağlanması, sonuca bağlanmayan hususların Su Yönetimi Koordinasyon Kuruluna iletilmesi, Su Yönetimi Koordinasyon Kurulunda alınan kararların havza ölçeğinde uygulanmasının sağlanması, su ile alakalı merkezi kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması ve kararların takibinin yapılması Havza Yönetimi Merkez Kurulu tarafından gerçekleştirilir.

(4) Havza koruma eylem ve yönetim planları ile taşkın ve kuraklık yönetim planlarının hazırlanması, uygulamaların izlenmesi, güncellenmesi ve değerlendirilmesi havza ölçeğinde Havza Yönetim Heyetleri tarafından sağlanır.

(5) Havza koruma eylem ve yönetim planları ile taşkın yönetim planlarının ve kuraklık yönetim planlarının hazırlanması, uygulamaların izlenmesi, güncellenmesi ve değerlendirilmesi il ölçeğinde İl Su Yönetimi Koordinasyon Kurulları tarafından sağlanır.

(6) Havza yönetim planlarının hazırlanması, gözden geçirilmesi ve güncellenmesi sürecinde paydaşların bilgiye erişimi, Havza Yönetimi Merkez Kurulunun koordinasyonunda Havza Yönetim Heyeti tarafından sağlanır.”

Havza yönetim planlarının hazırlanması (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[28]

MADDE 10 – (1)  Bakanlık tarafından, ulusal su planı ile uyumlu olacak şekilde, paydaşların yer aldığı katılımcı bir yaklaşımla her havza için yerüstü ve yeraltı sularının akılcı kullanımını ve çevresel hedefleri, bu hedeflere ulaşmak için suyun havza ölçeğinde korunmasını ve tahsisini, iklim değişikliğinin etkilerini, havza ölçekli diğer yönetim planlarını da dikkate alan ve tedbirler programını ihtiva eden havza yönetim planı ilgili kurum ve kuruluşların katılımı ile hazırlanır veya hazırlatılır.

(2) Havza yönetim planlarının hazırlanmasında, Ek-1’de yer alan içerik esas alınır.

(3) Havza yönetim planlarında su kaynaklarının miktar ve kalite açısından korunarak kullanımı sağlanır.

(4) Havza yönetim planlarının hazırlanmasında madencilik faaliyetleri de dahil olmak üzere insan kaynaklı diğer önemli etkiler göz önüne alınır ve su kaynaklarının çevresel hedeflere ulaşması bakımından değerlendirilir.

(5) Havza yönetim planlarında, iyi su durumuna ulaşılmasının sağlanması ve mevcut su durumunun kötüleşmemesi için temel ve gerektiğinde tamamlayıcı tedbirler ve izleme programları yer alır.

(6) Bakanlıkça havza yönetim planlarının Bakanlık ulusal su bilgi sistemine entegrasyonu sağlanır.  

(7) Havzalar arası su aktarımında havza yönetim planlarındaki çevresel hedefler göz önünde bulundurulur.

(8) Havza ve su kütleleri bazında alınan tedbirlerin etkilerini ve tedbirler programının verimliliğini ortaya koyacak bir şekilde ilgili sektörel su kullanımlarına uygun olarak eğilim analizleri, maliyet ve sosyal etkinlik analizleri, yerüstü ve yeraltı su kütleleri için belirlenen tedbirlerin fayda-maliyet analizleri yapılır. Bütün bunları etkin ve tek elden yönetebilmek için bir izleme sistemi oluşturulur. Sistemin takibi düzenli ve sürekli yapılır.

(9) Tedbirlerin uygulanmasına rağmen istenilen çevresel hedeflere ulaşılamaması durumunda, gerekçeler detaylı olarak hazırlanarak çevresel hedeflerin karşılanamama durumlarına yönelik muafiyetler belirlenir.

(10) Bakanlık, sınır aşan havzalarda su kullanımı ve fiziki düzenlemeler ile kıyıdaş ülkeler ile havza ölçekli planların hazırlanması maksadıyla yapılacak çalışmalarda Dışişleri Bakanlığıyla beraber gerekli koordinasyonu sağlar. 

(11) Taşkın yönetim ve kuraklık yönetim planlarındaki tedbirler, havza yönetim planında belirtilen çevresel hedefler ile uyumlu olacak şekilde belirlenir.         

(12) Havza yönetim planlarında belirtilen tedbirler alınmasına rağmen tanımlanan hedeflere ulaşmanın, sosyal, teknik, ekonomik veya tabii afetler sebebiyle imkânsız olduğu durumlarda ilgili su kütleleri için belirlenen çevresel hedefler, bilimsel esaslar dikkate alınarak güncellenebilir.

(13) Havza yönetim planlarının hazırlanması esnasında;

a) Ekonomik öneme sahip sucul türlerin korunması için belirlenmiş alanlara,

b) Besin maddeleri açısından hassas alanlara,

c) Biyoçeşitlilik açısından korunan alanlara,

ç) Yüzme suyu ve rekreasyonel maksatlı kullanılan su kütlelerine,

d) Milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları, doğal sit alanları ve diğer sulak alanlar, özel çevre koruma bölgeleri ve benzeri koruma statüsü bulunan diğer alanlara,

e) İçme ve kullanma suyu temin edilen veya edilmesi planlanan su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması için hazırlanan içme ve kullanma suyu havzalarına,

f) Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezlerine,

ait yönetim planları, koruma planları ve ilgili diğer planlar esas alınır.

(14) Su kaynaklarının çevresel hedeflerine ulaşılmadığı durumlarda havza yönetim planlarındaki tedbirlere ilave tedbirler getirilebilir.

Havza yönetim planlarının güncellenmesi (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[29]

MADDE 11 – (1) Hazırlanan havza yönetim planları en geç altı yılda bir, hazırlanması sırasında izlenen usul uyarınca, Bakanlıkça güncellenir.

(2) Havza yönetim planının güncellendiği altı yıllık periyodun başlangıcından en az üç yıl önce planın hazırlanması için çalışma takvimini içerecek şekilde oluşturulan iş planı Havza Yönetim Heyetince hazırlanır ve halkın bilgiye erişimi, görüşlerinin alınması maksadıyla altı ay süreyle askıya çıkarılır. Bu süreç koordinatör Valilik tarafından yürütülür. Çalışma takvimi ve iş planının nihai hali Havza Yönetimi Merkez Kuruluna, Havza Yönetim Heyetince raporlanır.

(3) Havza yönetim planının güncellendiği altı yıllık periyodun başlangıcından en az iki yıl önce havzaların miktar ve kalite yönetimi bakımından sıcak noktalarına ilişkin genel bir değerlendirme raporu Havza Yönetim Heyetince hazırlanır ve halkın bilgiye erişimi, görüşlerinin alınması maksadıyla altı ay süreyle askıya çıkarılır. Bu süreç koordinatör Valilik tarafından yürütülür. Havzaların miktar ve kalite yönetimi bakımından sıcak noktalarına ilişkin genel bir değerlendirme raporunun nihai hali, Havza Yönetimi Merkez Kuruluna, Havza Yönetim Heyetince raporlanır.

(4) Havza yönetim planının güncellendiği altı yıllık periyodun başlangıcından en az bir yıl önce havza yönetim planının taslak hali Havza Yönetim Heyetince hazırlanır ve halkın bilgiye erişimi, görüşlerinin alınması maksadıyla altı ay süreyle askıya çıkarılır. Bu süreç koordinatör Valilik tarafından yürütülür. Havza yönetim planının nihai hali Havza Yönetimi Merkez Kuruluna, Havza Yönetim Heyetlerince raporlanır.

(Mülga : 28.10.2017/30224)^[30]

Havza yönetim planlarının yürürlüğe girmesi, uygulanması ve uygulamaların takibi (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[31]

MADDE 12 – (1) Havza yönetim planları Su Yönetimi Koordinasyon Kurulunun onayı ile yürürlüğe girer.

(2) Havza yönetim planları tedbirler programı; Bakanlığın koordinasyonunda ve havzalarda Havza Yönetim Heyetlerinin, illerde İl Su Yönetimi Koordinasyon Kurulları kontrolünde, yetkili idarelerce uygulanır. Uygulamalar, illerde İl Su Yönetimi Koordinasyon Kurulları, havzalarda Havza Yönetim Heyetleri tarafından takip edilir. Tedbirlerin uygulanmasına ilişkin raporlar; İl Su Yönetimi Koordinasyon Kurulları tarafından (değişik ibare: 11.01.2019/30652^[32] altı ayda bir Havza Yönetim Heyetlerine, Havza Yönetim Heyetleri tarafından ise altı ayda bir Bakanlığa raporlanır.

(3) Havza yönetim planlarında belirlenen tedbirler, söz konusu planlarda belirlenen iş takvimine uygun olarak sorumlu kurum/kuruluşlar tarafından uygulanır.

(4) Bakanlık, yılda bir kez tedbirlerin uygulanmasına ilişkin hususları ilgili Bakanlıklara raporlar.  İvedilik ve önem arz eden hususlarda bu süre beklenmez.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Havza Su Tahsis Planlarının Hazırlanması, Yürürlüğe Girmesi, Takibi ve Güncellenmesi (Ek ibare: 28.10.2017/30224)^[33]

Havza su tahsis planlarının hazırlanması (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[34]

MADDE 13 – (1) Havza su tahsis planları, su kaynaklarının içme ve kullanma,  çevresel su ihtiyacı, zirai sulama, enerji ve sanayi gibi temel sektörler başta olmak üzere havza bazında paylaşımının sağlanması, geleceğe yönelik planlanması ve her sektörün ihtiyacı olan suyun adil bir şekilde karşılanması maksatlarıyla, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlık tarafından bütün havzalar için ayrı ayrı hazırlanır. 

(2) Havza su tahsis planları hazırlanırken; suyun miktarı, kalitesi, havzanın özelliği, zaruri ihtiyaçlar ve şartlar başka türlü bir çözüm yolu gerektirmedikçe su kaynaklarının kullanım maksatlarında aşağıdaki öncelik sırası uygulanır:

a) İçme ve kullanma maksatlı su ihtiyaçları,

b) Çevresel su ihtiyacı,

c)  Zirai sulama suyu ihtiyacı ve su ürünleri istihsali,

ç) Enerji üretimi ve sınai su ihtiyaçları,

d) Ticaret, turizm, rekreasyon, madencilik, taşıma, ulaşım ile sair su ihtiyaçları.

(3) Birden fazla maksada yönelik ihtiyacın hâsıl olması ve su kaynağının yeterli olması halinde, havza yönetim planları ile uyumlu olarak kaynağın birden fazla maksatla kullanımına öncelik sırası gözetilerek izin verilebilir.

(4) Havza su tahsis planlamasında, gerekli miktarda ve kalitede su durumu dikkate alınarak su tahsisi yapılır.

(5) Su kaynaklarının mevcut ve gelecekteki durumu dikkate alınarak Bakanlık tarafından hazırlanacak havza su tahsis planları EK-2’de yer alan içeriğe göre hazırlanır.

(6) Havza bazında su kullanımlarının kontrol altına alınması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması maksadıyla havza için hazırlanmış olan su tahsis planlarına uyulur.

(7) Sınır oluşturan ve sınır aşan sular ile ilgili tahsis kararlarında ulusal ve uluslararası su yönetimi politikasına uyumlu kararlar alınır.

(8) İklim değişikliğinin etkileri dikkate alınarak tahsis miktarı ve önceliklerinde kurak dönem senaryoları göz önünde bulundurulur.”

Havza su tahsis planının yürürlüğe girmesi, takibi ve güncellenmesi (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[35]

MADDE 14 – (1) Hazırlanan havza su tahsis planı, Su Yönetimi Koordinasyon Kurulunun görüşüne sunulur ve Bakan onayıyla yürürlüğe girer.

(2) Bakanlık, onaylanan havza su tahsis planı için eylem planı hazırlayarak, ilgili kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak izler ve denetler.

(3) Münferit su tahsisleri havza su tahsis planlarına uygun yapılır ve ilgili eylem planına göre takip edilir.

(4) Eylem planında tanımlanan sorumlu ve ilgili kurum ve kuruluşlar, münferit su tahsislerinin havza su tahsis planlarına uygunluğunu sağlamak, izlemek ve denetlemekle yetkilidir.

(5) Eylem planında tanımlanan sorumlu ve ilgili kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişiler, havza su tahsis planlarına aykırı uygulamaları tespit ve delilleri ile birlikte ilgili Havza Yönetim Heyeti sekretaryasına yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür.

(6) Eylem planı ve takvimi ile ilgili gelişmeler, eylem planındaki mesul ve ilgili kurum/kuruluşlarca ve Havza Yönetim Heyetlerince Bakanlığa her yıl Aralık ayında raporlanır.

(7) Havza su tahsis planları en geç altı yılda bir revize edilir.

(8) Havza su tahsis planlarının revizyonu, bu Yönetmelikte belirtilen havza su tahsis planlarının hazırlık ve onaylanması ile ilgili usûl ve esaslara tabidir.”

ALTINCI BÖLÜM (Ek ibare: 28.10.2017/30224)^[36]

Çeşitli ve Son Hükümler

Su tasarrufu ve verimliliği (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[37]

MADDE 15 – (1) Sürdürülebilir su kullanımının sağlanması ve kullanan öder ilkesinin gerçekleştirilmesi ve yaygınlaştırılması maksadıyla yetkili idareler;

a) Kullanılmış suların yeniden kullanımının özendirilmesini,

b) Sulama ve insani tüketim maksatlı su tarifelerinin kullanıcılar tarafından suyun verimli kullanımını özendirecek şekilde belirlenmesini,

c) Üretim ve tüketim bazında su dengesinin gözetilmesini,

ç) Tasarruflu ve verimli su teknolojilerinin ve mevcut en iyi tekniklerin kullanımının özendirilmesini,

sağlamakla yükümlüdür.

Denetim ve idari yaptırım (Değişik madde başlığı ve madde: 28.10.2017/30224)^[38]

MADDE 16 – (1) Havza yönetim planları kapsamında belirlenen tedbirlerin uygulanmasına yönelik denetimler yetkili idarelerce yapılır ve ilgili kanunlarda belirtilen idari yaptırım ve tedbirler uygulanır.”

(Mülga ibare: 28.10.2017/30224)^[39]

İdari yaptırım ve tedbirler

Madde 17- (Mülga madde: 28.10.2017/30224)^[40]

Yürürlük

Madde 18- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 19- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini (değişik ibare: 11.01.2019/30652^[41] Tarım ve Orman Bakanı yürütür.

Ekleri için tıklayınız

1. Yönetmelik başlığı “Su Havzalarının Korunması Ve Yönetim Planlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. ↑

2. Değişiklikten önceki şekli: “Madde 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, yüzeysel sular ve yeraltı sularının bütüncül bir yaklaşımla miktar, fiziksel, kimyasal ve ekolojik kalite açısından korunması ve su havzaları yönetim planlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.” ↑

3. Değişiklikten önceki şekli: “Madde 3- (1) Bu Yönetmelik, 29/6/2011 tarihli ve 645 sayılı Orman ve Su İşleri Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci, 9 uncu ve 26 ncı maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.” ↑

4. Değişiklikten önceki şekli: “Madde 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;a) Alıcı ortam: Atıksuların doğrudan deşarj edildiği veya dolaylı olarak karıştığı göl, akarsu, kıyı ve deniz suları gibi yakın veya uzak çevreyi,b) Alt havza: Havza sularını denize boşaltan ana akarsuya bağlı, daha küçük akarsular veya göller için su toplama alanını,c) Atıksu: Evsel, sanayi, tarımsal veya başka bir maksatla kullanımdan dolayı kirlenmiş olan veya kısmen ya da tamamen özellikleri değişmiş olan suyu,ç) Bakanlık: Orman ve Su İşleri Bakanlığını,d) Büyük ölçüde değiştirilmiş su kütlesi: İnsan faaliyetinin sebep olduğu fiziksel değişikliklerin bir neticesi olarak özellik bakımından önemli ölçüde değişmiş yüzeysel su kütlesini,e) Çevresel hedef: Bir su kütlesinin kimyasal, fiziko kimyasal, ekolojik, hidromorfolojik ve miktar açısından ulaşabileceği en iyi su durumunu,f) Çevresel kalite standardı: Kirletici veya kirletici gruplarının suda, çökeltide ya da biyotada insan sağlığı ve çevreyi korumak için aşmaması gereken konsantrasyonları,g) Çevresel maliyetler: Çevre ve ekosistemleri olumsuz yönde etkileme bedelini,ğ) Deşarj: Arıtılmış olsun veya olmasın, sulamadan dönen drenaj sularının kıyıdan veya uygun mühendislik yapıları kullanılarak toprağa sızdırılması hariç atıksuların doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama veya sistemli bir şekilde yeraltına boşaltılmasını,h) Doğal su kütlesi: Değişikliğe uğramamış veya tabii durumundan çok az değişikliğe uğramış su kütlesini,ı) Ekolojik durum: Yüzeysel sular ile ilişkilendirilen suya bağlı ekosistemlerin fiziksel, kimyasal, biyolojik vehidromorfolojik yapısını ve işleyişini,i) Ekolojik kalite oranı: Farklı tipteki su kütlelerinin biyolojik kalitesinin ölçülmesi ve biyolojik kalite unsurlarının karşılaştırılması için kullanılan oranı,j) Finansal maliyet: Su hizmetlerinin sağlanması ve yönetilmesi için, işletme ve bakım maliyetlerini, ana para ve faiz ödemesi dahil bütün sermaye maliyetlerini ve uygun olduğu durumlarda öz sermaye getirisini içeren maliyeti,k) Geçiş suları: Nehir ağızları civarındaki kıyı sularına yakın olmaları nedeniyle tatlı su akımlarından önemli ölçüde etkilenmelerinden dolayı kısmen tuzlu olma özelliğine sahip yüzeysel su kütlelerini,l) Göl: Durağan kıta içi yüzeysel su kütlesini,m) Havza: Nehir havzalarında suyun ayrım çizgisinden denize aktığı noktaya, kapalı havzalarda ise suyun toplandığı nihai noktaya göre suyun toplanma alanını,n) Havza bölgesi: Bir veya daha fazla havzanın ilgili yeraltı suları ve yüzeysel suları ile birlikte oluşturduğu alanı,o) Havza koruma eylem planı: Su kaynakları potansiyelinin her türlü kullanım maksadıyla korunması, kullanımının sağlanması, kirlenmesinin önlenmesi ve kirlenmiş olan su kaynaklarının kalitesinin iyileştirilmesi gayesiyle hazırlanan planı,ö) Havza yönetim planı: Su havzasındaki su kaynaklarının ve canlı hayatının korunmasını, geliştirilmesini ve bozulmamasını sağlamak üzere su kaynakları için sürdürülebilir bir koruma-kullanma dengesi gözetilerek havzanın bütünü esas alınarak hazırlanan planı,p) Havza su tahsisi: Bir veya birden çok havzadaki su kaynaklarının içme ve kullanma, tabii hayatı koruma, tarımsal sulama, enerji, sanayi, ticaret, turizm, taşıma, ulaşım, rekreasyon, projeye dayalı su ürünleri yetiştiriciliği ve avcılığı, su yapılarını koruma maksatlarına göre dağıtımını,r) İyi ekolojik durum: Bir su kütlesinde izlenen biyolojik ve destekleyici kalite unsurlarının, referans şartlara göre çok az oranda sapma göstermesi durumunu,s) İyi ekolojik potansiyel (İEP): Büyük ölçüde değiştirilmiş veya yapay su kütlesi için ulaşılabilecek iyi su durumunu,ş) İyi su durumu: Bir su kütlesinin ekolojik, kimyasal veya nicel olarak içilebilir, yüzülebilir ve su canlılarının yaşamasına imkan veren kalite seviyesini,t) Karakterizasyon raporu: Su kütleleri ile ilgili olarak içinde coğrafi konumların ve bağlı ekosistemlerin yer aldığı mevcut hidrolojik, jeolojik ve insan kaynaklı baskı ve etkileri içeren ayrıntılı değerlendirme raporunu,u) Kaynak maliyeti: Su kaynağının tabii beslenme ya da yenilenme oranının üzerinde tüketilmesi yüzünden diğer kullanımlar için kaçırılan fırsatların maliyetlerini,ü) Kaynak suyu: Jeolojik koşulları uygun jeolojik birimlerin içinde doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla çıkış noktasından yer yüzüne kendiliğinden çıkan veya teknik usullerle çıkartılan ve 17/2/2005 tarihli ve 25730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin 36 ncı maddesinde izin verilenler dışında her hangi bir işleme tabi tutulmaksızın aynı Yönetmeliğin Ek-1’indeki nitelikleri taşıyan, etiketleme gerekliliklerini karşılayan ve satış amacı ile ambalajlanarak piyasaya arz edilen yeraltı sularını,v) Kıyı suları: Kıyı çizgisinden itibaren bir deniz mili tarafındaki suyu,y) Koruma alanı: Korumaya ihtiyaç duyulan su kaynakları ile suya bağlı özel tür ve habitat alanlarını,z) Nehir havzası: Kaynaklar, dereler, nehirler ve göller aracılığıyla toplanarak gelen yüzeysel akışların bir göle veya nehir ağzı, haliç ya da delta aracılığıyla kıyı suyu sınırından denize aktığı noktaya göre suyun toplanma alanını,aa) Özel hüküm belirleme çalışması: İçme ve kullanma suyu rezervuarlarının ve benzeri su kaynaklarının kirliliğe karşı korunmasına, kaynağın ve havzasının özelliklerinin bilimsel çalışmalar ile değerlendirilerek, koruma alanlarının ve koruma esaslarının belirlenmesine yönelik çalışmaların bütününü,bb) Özel planlama çalışması: Yeraltı suyu, jeotermal ve tabii mineral içeren su kaynaklarının havza veakiferlerinin, fiziki ve teknik özellikleri dikkate alınarak, su kaynağının mevcut kalitesinin korunması maksadıyla oluşturulan koruma alanları ve koruma esaslarının belirlendiği çalışmaları,cc) Referans şartlar: Her bir su kütlesi tipolojisi için tahrip edilmemiş durumu ve ekolojik kalite oranı ölçeğinde çok iyi su durumunu yansıtan şartları,çç) Referans noktası: Her bir su kütlesinde baskıların olmadığı veya baskıların etkilerinin ekosistemin işleyişini etkilemediği, bozulmanın olmadığı ve doğala yakın özellikteki noktaları,dd) Sanal su: Bir ürünün veya hizmetin üretim sürecinde ihtiyaç duyulan su miktarını,ee) Su durumu: Bir su kütlesinin ekolojik, kimyasal veya miktar durumuna ilişkin su özelliklerini,ff) Su hizmetleri: Evler, kamu kurumları, sanayi kuruluşları, tabii hayatın korunması, sulama ya da herhangi bir ekonomik faaliyet için su ile ilgili olarak sağlanan bütün hizmetleri,gg) Su kaynakları: Yüzeysel suları ve yeraltı sularını,ğğ) Su kütlesi: Kendi içinde bütünlük arz eden ve yönetime esas alınan su kaynağının tamamını veya bir parçasını,hh) Tabii su kütlesi: Kendiliğinden oluşan ve sürekliliği olan su kütlesini,ıı) Taşkın: Bir akarsuyun, çeşitli nedenlerle yatağından taşarak çevresindeki arazilere, yerleşim yerlerine, altyapı tesislerine ve canlılara zarar vermek suretiyle etki bölgesinde normal sosyoekonomik hayatı kesintiye uğratacak ölçüde bir akış büyüklüğü oluşturması olayını,ii) Tehlikeli maddeler: Su ve çevresi için önemli risk teşkil eden ve zehirlilik, kalıcılık ve biyolojik birikme özelliğinde olan madde veya madde gruplarını,jj) Tipoloji: Su kütlelerini kendi içerisinde çeşitli parametrelere göre tanımlamayı ve sınıflandırmayı sağlayan bilimsel çalışmayı,kk) Yapay su kütlesi: İnsan faaliyeti sonucu oluşturulan yüzeysel su kütlesini,ll) Yeraltı suyu: Yeraltında bulunan durgun veya hareket halindeki suları,mm) Yetkili idare: Kanunlarla kendisine su kaynakları ve kıyı suları ile alakalı görev ve yetki ihdas edilmiş kurum ve kuruluşları,nn) Yüzeysel su: Kaynak suyu, çay, dere, nehir, ırmak, tabii ve suni göller ile geçiş ve kıyı sularını,oo) Yüzme suyu: Yetkili makamlarca yüzmeye izin verilen veya yüzmenin yasaklanmadığı akarsu, göl, baraj gölü ve deniz suyunu,ifade eder.” ↑

5. Değişiklikten önceki şekli: “c) Bakanlık: Orman ve Su İşleri Bakanlığını,” ↑

6. Değişiklikten önceki şekli: “p) Havza Yönetim Heyeti: 20/5/2015 tarihli ve 29361 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Havza Yönetim Heyetlerinin Teşekkülü, Görevleri, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Tebliğde tanımlanan heyeti,” ↑

7. Değişiklikten önceki şekli: “r) Havza Yönetimi Merkez Kurulu: 20/5/2015 tarihli ve 29361 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Havza Yönetim Heyetlerinin Teşekkülü, Görevleri, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Tebliğde tanımlanan kurulu,” ↑

8. Değişiklikten önceki şekli: “u) İl Su Yönetim Koordinasyon Kurulu: 20/5/2015 tarihli ve 29361 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Havza Yönetim Heyetlerinin Teşekkülü, Görevleri, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Tebliğde tanımlanan kurulu,” ↑

9. Değişiklikten önceki şekli: “Genel İlkeler ve Havza Yönetim Planları” ↑

10. Değişiklikten önceki şekli: “İlkelerMadde 5- (1) Su kaynaklarının havza bazında sürdürülebilir bir şekilde geliştirilmesi, iyileştirilmesi, korunması ve kullanılmasının sağlanmasında;a) Su kaynaklarının verimli ve etkin kullanılması ve kirletilmemesi maksadıyla havza yönetim planlarının hazırlanması,b) Katılımcı bir yaklaşımın dikkate alınması,c) Su kaynaklarının kalite ve miktarının korunması,ç) Su kaynaklarının iyi su durumunun bozulmasının önlenmesi, bozulmuş olanların ise iyi su durumuna ulaştırılarak bu durumun korunması,d) Etkin bir izleme sisteminin oluşturulması ve izlemenin yapılması,e) Her türlü planlama yapılırken iyi su durumunun esas alınarak koruma kullanma dengesinin kurulması ve korunması,f) Kirleten ve kullanan öder prensibi ile uyumlu olacak şekilde çevresel maliyetleri ile kaynak maliyetlerini içeren su hizmetlerinin toplam maliyetinin karşılanması,g) Tedbirlerin uygulanmasına rağmen istenilen çevresel hedeflere ulaşılamaması durumunda gerekçelerin detaylı olarak hazırlanması ve karşılanamama durumlarına yönelik muafiyetlerin belirlenmesi,ğ) Su kalitesini ve miktarını olumsuz yönde etkileyecek etkenlerin, kaynağında asgari düzeye indirilmesi ve kontrol edilmesi,h) Suya bağımlı karasal ve sucul ekosistemlerin öncelikle korunması,ı) Her türlü planın ve stratejinin hazırlanmasında ve uygulanmasında havza yönetim planlarının dikkate alınması ve havza yönetim planına entegrasyonun sağlanması,i) Suyun verimli kullanımının özendirilmesi,j) Havza su tahsis esaslarının, havza su bütçesi ve havza öncelikleri dikkate alınarak belirlenmesi,k) Havza su tahsisinde ve havzalararası su aktarımında ekosistemin ihtiyacı olan su miktarının korunması ve güvence altına alınması,esastır.” ↑

11. Değişiklikten önceki şekli: “Su havzalarının korunması ve Havza Yönetim Planlarının hazırlanmasıMadde 6- (1) Havza Yönetim Planları bütün havzalar için, havza koruma eylem planları esas alınarak Ek-2’de belirtilen usul ve esaslara göre Bakanlıkça hazırlanır.(2) Havza yönetim planlarında, su kaynakları ile birlikte tabii mineral içeren suların ve jeotermal su kaynaklarının da miktar ve kalite olarak korunması ve kullanımının sağlanması esas alınır.(3) Bakanlık, yüzeysel sular ve yeraltı sularının bütüncül bir yaklaşımla miktar, fiziksel, kimyasal ve ekolojikaçısından korunması ve planlanmasına yönelik havza yönetim planlarının hazırlanması veya hazırlatılması, uygulanması, uygulamaların izlenmesi ve değerlendirmesini yapmak amacıyla her bir havza için de bu çalışmalara destek verecek Havza Yönetim Heyeti oluşturur. Havza Yönetim Heyetine, havzanın birden fazla ili kapsaması durumunda, yüzeysel sular ve yeraltı sularının miktarı, fiziksel, kimyasal ve ekolojik kalite durumu ile havzaya özgü diğer hususlar dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenecek valilik başkanlık eder. Heyetler, Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu üyelerinin bağlı bulunduğu kurum ve kuruluşların taşra teşkilatının, yerel yönetimlerin, üniversitelerin ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinden oluşturulur. Heyetlerin teşekkülü, çalışma usul ve esasları Bakanlıkça belirlenir.(4) Havza Yönetim Planlarının hazırlanması sürecinde, Bakanlıkça ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak, bu kurumların aktif katılımları sağlanır.(5) Havza Yönetim Planlarının hazırlanması, gözden geçirilmesi ve güncellenmesi sürecinde halkın bilgilendirilmesi ve etkin katılımının sağlanması ve teşvik edilmesi amacıyla;a) Havza yönetim planlarının oluşturulmasına yönelik takvim ve çalışma planı,b) Karakterizasyon raporları,c) Havzalarında tespit edilen önemli su yönetimi sorunları,ç) Taslak havza yönetim planlarının paylaşılması,konularında halkın bilgiye erişimi, görüşlerinin alınması ve aktif katılımı sağlanır.(6) Havza yönetim planları, suyun miktar, fiziksel, kimyasal ve ekolojik kalite açısından iyi su durumuna ulaşmasını sağlayacak bütün tamamlayıcı plan ile projeleri kapsar ve dikkate alır. Bu plan ve projeler havza yönetim planları ekinde yer alır.(7) İyi su durumuna ulaşılmasını sağlamak için her bir havza yönetim planında tedbirler programı yer alır ve iyi su durumu korunur.(8) Hazırlanan havza yönetim planları Bakanlıkça yayınlanır ve en geç altı yılda bir güncellenir.(9) Havza Yönetim Planlarının Bakanlık merkezi veri tabanına entegrasyonu sağlanır.(10) Havza yönetim planlarında, kurak dönem su yönetimine ilişkin hususlar dikkate alınır.(11) Havzalararası su aktarımında havza yönetim planlarındaki çevresel hedefler göz önünde tutulur.(12) Su kütlelerinde petrol boru hatları da dahil kaza sonucu oluşan kirlenme olaylarının etkisinin önlenmesi veya azaltılması için kaza yönetim planlarının hazırlanması, tedbirlerin belirlenmesi ve bu planların uygulanması zorunludur.(13) Havza bazında yapılacak planlarda iklim değişikliğinin muhtemel sonuçlarından olan taşkın ve kuraklık ihtimalleri dikkate alınır.(14) Sınır aşan havzalarda AB üyesi ülkeler ile gerekli planlamalar yapılır.” ↑

12. Bu fıkra 11.01.2019/30652 Yönetmelik ile 6. fıkra olarak eklenmiş, diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir. ↑

13. Teselsül: Bu fıkra 11.01.2019/30652 Yönetmelik ile teselsül ettirilmiştir. ↑

14. Teselsül: Bu fıkra 11.01.2019/30652 Yönetmelik ile teselsül ettirilmiştir. ↑

15. Teselsül: Bu fıkra 11.01.2019/30652 Yönetmelik ile teselsül ettirilmiştir. ↑

16. Teselsül: Bu fıkra 11.01.2019/30652 Yönetmelik ile teselsül ettirilmiştir. ↑

17. Teselsül: Bu fıkra 11.01.2019/30652 Yönetmelik ile teselsül ettirilmiştir. ↑

18. Değişiklikten önceki şekli: “(10) Drenaj sularının kontrolü, izlenmesi, yeniden kullanılması ve drenaj sularının kalitesinin iyileştirilmesi ile ilgili tedbirler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.” ↑

19. Teselsül: Bu fıkra 11.01.2019/30652 Yönetmelik ile teselsül ettirilmiştir. ↑

20. Değişiklikten önceki şekli: “(11) Su kirliliği açısından hassas alanlar ve nitrata duyarlı hassas alanlar Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından tespit edilir ve izlenir.” ↑

21. Eklenen ibare: “ÜÇÜNCÜ BÖLÜM” ↑

22. Eklenen ibare: “Ulusal Su Planının Hazırlanması, Onaylanması ve Güncellenmesi” ↑

23. Değişiklikten önceki şekli: “Taşkın yönetim planlarıMadde 7- (1) Taşkın yönetim planları, Havza Yönetim Planı çevresel hedefleri ile uyumlu olacak şekilde hazırlanır.” ↑

24. Değişiklikten önceki şekli: “Özel hüküm belirleme ve planlama çalışmalarıMadde 8- (1) İçme suyu olarak kullanılan ve kullanılacak olan su kaynakları için özel hüküm belirleme ve özel planlama çalışmaları Bakanlık tarafından yapılır.” ↑

25. Mülga madde/fıkra/bent/alt bent: “ÜÇÜNCÜ BÖLÜMKarakterizasyon, Tipoloji, Referans Şartlar ve Su Verimliliği” ↑

26. Eklenen ibare: “DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Havza Yönetiminde Katılımcı Yaklaşım ve Havza Yönetim Planlarının Hazırlanması, Yürürlüğe Girmesi, Uygulamaların Takibi ve Güncellenmesi”” ↑

27. Değişiklikten önceki şekli: “Havzanın karakterizasyonuMadde 9- (1) Havzanın karekterizasyonu, aşağıdaki hususlar çerçevesinde Bakanlık koordinasyonunda tanımlanır ve raporlanır.a) Havzadaki su kütleleri ve tipolojileri belirlenir.b) Yüzeysel su kütleleri için tipolojinin belirlenmesi, Ek-1’de verilen kriterlere göre Bakanlık tarafından yapılır.c) Havzadaki su kütleleri suni, tabii veya büyük ölçüde değiştirilmiş su kütleleri esas alınarak tasnif edilir.ç) Her bir su kütlesi üzerindeki hidromorfolojik, noktasal ve yayılı baskı unsurları ile bunların etkileri belirlenir ve mevcut durum analizi yapılır.d) Atıksuların toplanması ve bir atıksu arıtma tesisine veya nihai bir deşarj noktasına iletilmesi için, nüfusun ve/veya ekonomik faaliyetlerin yoğunlaştığı alanlar belirlenir.e) Ekonomik eğilimler göz önünde bulundurularak havzadaki su kullanım maliyetinin karşılanmasına ilişkin analizler yapılır.f) Yetkili idareler, her bir su havzası bölgesinde, günde ortalama 10 metreküpten fazla veya 50’den fazla kişiye hizmet veren insani tüketim maksatlı suyu temin eden bütün yüzey suyu kütlelerini, havzaların hidrojeolojik ve su kullanım özellikleri dikkate alınarak belirlenecek yeraltı suyu kütlelerini ve gelecekte benzeri maksatla kullanılacak su kütlelerini tanımlar.g) Yetkili idareler, koruma alanlarının belirlenmesi, tanımlanması, harita üzerinde gösterilmesi ve bu alanlara ait sicillerin düzenlenmesi işlemlerini;1) Günde ortalama 10 metreküpten fazla veya 50’den fazla kişiye hizmet veren insani tüketim maksatlı suyu temin eden bütün yüzey suyu kütleleri ve havzaların hidrojeolojik ve su kullanım özellikleri dikkate alınarak belirlenecek yeraltı suyu kütlelerini,2) Ekonomik bakımdan önemli sucul türlerin korunması için tahsis edilen alanları,3) Yüzme suyu olarak tahsis edilen alanlar dahil, eğlenme-dinlenme maksadıyla tahsis edilen su kütlelerini,4) 8/1/2006 tarihli ve 26047 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği’nde tanımlanan hassas su alanlarını,5) 18/2/2004 tarihli ve 25377 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması Yönetmeliği kapsamında Nitrata Hassas Bölgeleri,6) Sucul habitatlar ya da sucul türlerin korunması maksadıyla su durumunun korunması ve iyileştirilmesi gereken alanları,7) Diğer koruma alanlarını,dikkate alarak yapar.ğ) Karakterizasyon raporları periyodik olarak en geç altı yılda bir gözden geçirilir ve güncellenir.h) Havzanın karakterizasyonuna ilişkin hususları ihtiva eden ve mevcut durumunu gösterir haritalar hazırlanır.” ↑

28. Değişiklikten önceki şekli: “Referans şartlar ve referans noktalarMadde 10- (1) Her bir su kütlesi tipi için referans şartlar, tahrip edilmemiş ve ekolojik olarak iyi durumda olan su kütleleri esas alınarak Bakanlıkça belirlenir.(2) Referans noktalarda biyolojik kalite unsurları, hidromorfoloji ve fiziko-kimyasal kalite unsurları dikkate alınır.(3) Referans noktalar izleme yapılarak belirlenir.(4) Referans noktaların tahrip edilmemesi, izleme yapılarak takip edilmesi ve korunması esastır.” ↑

29. Değişiklikten önceki şekli: “Su verimliliğiMadde 11- (1) Sürdürülebilir su kullanımının sağlanması ve kullanan öder ilkesinin gerçekleştirilmesi ve sürdürülmesi maksadıyla yetkili idareler;a) Arıtılmış evsel atık suyun ve yağmur sularının 7/4/2012 tarihli ve 28257 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesinde yer alan şartlar ile gerekli diğer şartları sağlaması kaydıyla sulamada yeniden kullanımlarının özendirilmesini,b) Sulama suyunun analizini,c) Sulama suyu tarifelerinin kullanıcılar tarafından suyun verimli kullanımını özendirecek şekilde yapılandırılmasını,ç) İçme suyu şebekelerinde meydana gelen kayıp ve kaçakların tespit edilmesi ve azaltılması için gerekli çalışmaların yapılmasını,d) Üretim ve tüketim bazında sanal su dengesinin gözetilmesini,e) Tasarruflu su teknolojilerinin kullanımının özendirilmesini,f) Sulamada verimliliği esas alan yöntemlerin kullanılmasını,sağlamakla yükümlüdür.” ↑

30. Mülga madde/fıkra/bent/alt bent: “DÖRDÜNCÜ BÖLÜMÇevresel Hedefler, Tedbirler Programı, Su Hizmetleri ve İzleme” ↑

31. Değişiklikten önceki şekli: “Çevresel hedeflerMadde 12- (1) Çevresel hedefler, iyi su durumuna ulaşmak ve bu durumu korumak maksadıyla sosyal ve ekonomik boyutlar, iklim değişikliği, kuraklık ve taşkın gibi havzanın bütün etkenlerinin bütüncül değerlendirilmesi ile oluşturulur.(2) Su kütleleri için çevresel kalite standartları ve mevcut sınıfları belirlenir.(3) Maliyet etkinliği dikkate alınarak referans şartlara göre her bir su kütlesi için belirlenen iyi su durumuna ulaşılması için çevresel hedefler Bakanlıkça belirlenir.(4) Havza yönetim planlarında belirtilen tedbirlerin alınmasına rağmen tanımlanan çevresel hedeflere ulaşmanın doğal, teknik ve ekonomik olarak imkansız olduğu veya tabii afetler sebebiyle havza yapısının bozulduğu durumlarda çevresel hedefler değiştirilir.(5) Havza bazında su kütlelerinin durumlarının belirlenmesi, genel durumu en düşük olarak değerlendirilmiş olan bileşenine göre yapılarak; çevresel hedefler kapsamında en iyi (Eİ), iyi (İ), orta (O), kötü (K) ya da en kötü (EK) durum olarak tanımlanır.(6) Koruma alanlarının belirlenmesi, kayıt altına alınması ve bu alanlara özgü çevresel hedeflerin belirlenmesi öncelikli olarak yapılır.(7) Alıcı ortam kriterleri belirlendikten sonra yapılacak bütün deşarjlarda kaynağında tedbir alınması için aşağıda belirtilen ilkeler dikkate alınır:a) Deşarj standartları mevcut en iyi teknikler dikkate alınarak gözden geçirilir.b) Deşarj limitlerinin değerlendirilmesi alıcı ortam kalite standartlarına göre yapılır ve deşarj limitleri alıcı ortam kalite standartlarını aşamaz.c) Yayılı kirliliğin mevcut olması durumunda en iyi çevre uygulamaları tatbik edilir.” ↑

32. Burada yer alan “yılda üç defa” ibaresi “altı ayda bir” şeklinde değiştirilmiştir. ↑

33. Eklenen ibare: “BEŞİNCİ BÖLÜM Havza Su Tahsis Planlarının Hazırlanması, Yürürlüğe Girmesi, Takibi ve Güncellenmesi” ↑

34. Değişiklikten önceki şekli: “Tedbirler ProgramıMadde 13- (1) Kıyı suları dahil her bir su kaynağı için Tedbirler Programı, Havza Yönetim Planlarında ve Havza Koruma Eylem Planlarında havzanın bütüncül olarak korunmasını sağlayacak temel ve gerektiğinde tamamlayıcı tedbirleri kapsayacak şekilde, Bakanlık koordinasyonunda hazırlanır. Tedbirler programının hazırlanmasında havzaya özgü önemli su yönetimi konuları öncelikle dikkate alınır.(2) Havza Yönetim Planlarındaki tedbirler programı, referans şartlar ve çevresel hedefler arasındaki boşluğu dolduracak şekilde hazırlanır.(3) Tedbirler programı altı ayda bir Bakanlıkça izlenir ve izleme sonuçları rapor haline getirilir. Rapora göre belirlenen tedbirlerin uygulanmasına rağmen su kütlelerinde iyileşmenin ve düzelmenin hedeflenen seviyede olmaması durumunda, tedbirler programı yeniden gözden geçirilir.(4) Tedbirler programı Su Yönetimi Koordinasyon Kurulunun uygun görüşü alındıktan sonra havzada yer alan ilgili kurum ve kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde uygulanır. Hiçbir kurumun görev, yetki ve sorumluluğuna girmeyen tedbirler Bakanlık tarafından yerine getirilir.(5) Tedbirlerin uygulanması yetkili idarelerce denetlenir ve denetim sonuçları rapor haline getirilerek Bakanlık tarafından talep edilmesi durumunda Bakanlığa sunulur.(6) Havza Koruma Eylem Planları ile Havza Yönetim Planlarında belirlenen tedbirlere uyulup uyulmadığının denetiminde yetkili idareler arasındaki koordinasyon Bakanlıkça sağlanır.” ↑

35. Değişiklikten önceki şekli: “Su hizmetlerinde tam maliyet geri dönüşüMadde 14- (1) Su sistemlerinin toplam maliyeti; yatırımın finansal maliyetini, sistemin işletilme ve bakım maliyetini, sabit varlıkların amortisman maliyetini, yönetim ve izleme giderlerini, vergileri, kamulaştırma ve sistemin finansal sürdürülebilirliğini sağlayacak öz kaynak getirisinden oluşan tam maliyeti ihtiva eder.(2) Tam maliyet, kaynak maliyetini ve çevresel maliyeti de ihtiva eder.(3) Su tarifeleri, tam maliyeti karşılayacak şekilde yetkili idarece belirlenir.” ↑

36. Eklenen ibare: “ALTINCI BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler” ↑

37. Değişiklikten önceki şekli: “İzlemeMadde 15- (1) Her bir havzadaki izleme faaliyetlerinden faydalanmak üzere, Bakanlık koordinasyonunda fiziksel, kimyasal, biyolojik, hidrolojik ve hidromorfolojik su izleme sistemi kurulur.(2) Su kalite ve miktarını izlemeye yönelik gözetimsel, operasyonel, araştırma maksatlı ve koruma alanlarının izlenmesi programı Bakanlıkça oluşturulur.(3) Su kaynakları kullanım maksadına, çevre ve insan sağlığına, çevresel hedefler ve çevresel kalite standartlarına uygunluğu açısından Bakanlık tarafından izlenir veya izletilir.” ↑

38. Değişiklikten önceki şekli: “DenetimMadde 16- (1) Yetkili idarelerce yapılacak planlı ve ani denetimlere, Bakanlık yetkilisi gerekli durumlarda gözlemci olarak katılabilir.(2) Su kaynaklarının, tabii mineral içeren suların ve jeotermal suların kalite ve miktar bakımından korunmasına yönelik denetimler ile insani tüketim maksatlı suların kalitesinin insan sağlığına uygunluğunun denetimi yetkili idarece yapılır.” ↑

39. Mülga madde/fıkra/bent/alt bent: “BEŞİNCİ BÖLÜMÇeşitli ve Son Hükümler” ↑

40. Mülga madde/fıkra/bent/alt bent: “İdari yaptırım ve tedbirlerMadde 17- (1) Denetim veya izleme neticesinde;a) Su durumunun bozulması,b) Su kaynaklarının, tabii mineral içeren suların ve jeotermal suların kalite ve miktar bakımından korunmasının engellenmesi,c) İnsani tüketim maksatlı sularda, su kalitesinin insan sağlığı için uygunsuz hale getirilmesi,ç) İzin sahibi tarafından, izin belgesinde belirtilen şartların ihlal edilmesi,durumlarında yetkili idareler tarafından ilgili kanunlarda belirtilen idari yaptırım ve tedbirler uygulanır.(2) Bir su kütlesinde, denetim ve izleme neticesinde veya herhangi bir kaza sonucunda, kirlenme ve bozulmaya sebep olduğu tespit edilen gerçek ve tüzel kişiler, kirleten öder prensibi çerçevesinde, oluşan kirliliğin giderilmesi için yapılacak bütün masrafları karşılamak zorundadır.” ↑

41. Burada yer alan “Orman ve Su İşleri” ibaresi “Tarım ve Orman” şeklinde değiştirilmiştir. ↑